Hiljade kilometara od dalje od raznih konferencija za novinare svjetskih lidera, konzervatnivni australijski lider i progresivna premijerka Novog Zelanda vode svoje zemlje ka brzom suzbijanju epidemije korona virusa. Obje države svaki dan prijavljuju samo nekoliko slučajeva zaraze, što je mnogo manje u odnosu na stotine u martu, i tako se približavaju svom cilju: potpunom uklanjanju virusa iz svojih ostrvskih zemalja, piše Njujork tajms.
Bez obzira na to hoće li stići do nule ili ne, ono što je već postignuto u Australiji i na Novom Zelandu je izvanredan ishod.
Skot Morison iz Australije, konzervativni hriščani, i Džasinda Ardern, miljenica Novog Zelanda, uspijevaju u povratničkoj demokratiji, u kojoj vode eksperti, a tiha koordinacija je mnogo važnija.
– Ovo se svakako razlikuje od SAD. Ovde nije vrijeme za politiku. Ovo je vrijeme da analiziramo podatke i radimo ono što ima najviše smisla – rekao je Piter Kolinjon, ljekar i profesor na Australijskom nacionalnom univerzitetu koji je radio za SZO.
Normalno stanje, sa poraženim virusom, gdje se gomile okupljaju u pabovima, a svako dijete ide u školu, teško je zamisliti u SAD, gdje vlada nestašica testova, a kasna reakcija predsjednika Donalda Trampa je dovela do skoka broja oboljelih i umrlih, piše Njujork tajms.
Eliminacija virusa znači smanjenje infekcije na nulu na određenom geografskom području uz kontinuirane mjere za kontrolu bilo kakvih novih epidemija i za to će možda da budu potrebne veće zabrane putovanja.
Druga mjesta za koje se čini da drže virus “pod kontrolom” su Kina, Hongkong i Singapur, ali su primijetili da broj oboljelih ponovo skače zbog infekcija koje su stigle iz inostranstva.
Pa ipak, ako postoje dvije zemje koje bi mogle da imaju apsolutnu pobjedu, to su možda ove komšijske sa slabo naseljenim ostrvima, istorijom pragmatizma.
Daleko od bilo kog svjetskog žarišta, imale su prednost vremena. Australija je svoj prvi slučaj prijavila 25. januara, Novi Zeland 28. februara, ali u poređenju sa Trampom i liderima u Evropu, Morison i Ardern su odgovorili snažnijim upozorenjima.
Morison je zabranio dolaske iz Kine 1. februara (dan prije nego što su to učinile SAD) i proglasio pandemiju 27. februara (dvije nedjelje prije SZO), formirajući nacionalni kabinet saveznih i državnih lidera kako bi se izgradili bolnički kapaciteti.
Na Novom Zelandu gdje je vlada više centralizovana, Džasinda Ardern je uvela sistem uzbune koji je doveo do totalnog zatvaranja manje od mjesec dana nakon što se pojavio prvi slučaj zaraze u zemlji.
– Moramo se boriti teško i rano – rekla je ona.
U obje zemlje javnost se u početku odupirala, a potom se pridržavala, delom zato što su informacije koje su dolazile od zvaničnika uglavnom bile konzistentne.
Morison se izjašnjavao preko konzervativnog radija, dok je Ardern koristila Fejsbuk lajv. Ipak, oboje su dobili pohvale naučnika zbog slušanja i prilagođavanja dokazima.
– To je slučaj u kom političari jednostavno ne smetaju. To je kombinacija stvari, ali mislim da se svodi na uzimanje savjeta na osnovu ekspertize – rekao je Ian Miki, imunolog sa Univerziteta u Kvinslendu, koji je učestvovao u planiranju odgovora za pandemiju.
Rezultati su nesporni: Australija i Novi Zeland su “zdrobili” krivulju. Australija, nacija od 25 miliona ljudi zabilježila je samo 6.675 slučajeva zaraze i ima 79 umrlih. Novi Zeland ima 1.456 oboljelih i 17 umrlih.
Sve je počelo kada je Kina početkom januara prikazala genetski kod za korona virus, te su patolozi u javnim zdravstvenim laboratorijama počeli da dijele planoe za testove.
U svakoj državi i teritoriji su oni uskočili ispred političara.
Vlada je takođe otvorila budžet za podršku kako bi podržala radnike i dodala zdravstvene kapacitete.
I na Novom Zelandu su stručnjaci bili zaduženi za još hrabriji potez.
Doktor Majkl Bejer, ljekar i profesor Univerziteta Otago u Velingtonu postao je istaknut glas van vlade koji je težio eliminaciji virusa, a ne samo njegovom suzbijanju.
